این نوشتار پارسی می باشد و واژه تازی در آن بسیار کم به چشم می خورد
منطقه حفاظت شده گاندو
اين سرزمین در آخرین گوشه نیمروز خاوری (جنوب شرقى ) کشور، در درازای مرز ايران و پاکستان گسترده شده است . اين سرزمین از کوه‌هاى کم آب و بيابانى تا رودخانه سرباز در بلوچستان گسترده شده است. سرزمین یاد شده ، زیستگاه تمساح تالابى ايرانى است که در آبگيرهایی با گودی کم در دنباله رودخانه زندگى مى‌کند. اين حيوان در زمان خشکى تا چند متر در زير آبگيرها نقب زده و در درون آنها زندگى مى‌کند همچنين گونه ی ویژه رودخانه‌اى اين سرزمین توان زندگى گونه ای ماهى شگفت انگیز به نام ماهى گِل خور با نام علمى Perio phthalinuse فراهم آورده است که توانایی زيست در آبهایی با ژرفا کم و بستر گِلى رودخانه‌ها را دارد.
جانداران این سرزمین : جبير، سنجاب نخلى شمالى، راسوى خاکستر هندى، هوبره، دراج، سوسمار و نيز بسيارى از گونه های پرندگان که ویژه شبه قاره هند مى‌باشد
گاندو، كروكوديل شادابي
جایگاه زيست كروكوديل پوزه كوتاه در كشور منطقه حفاظت شده گاندو با 465 هكتار در روستاهاي باهوكلات و سرباز در نیمروز (جنوب) استان در سرزمینهای رودخانه‌ای باهوکلات، سرباز، کاجو و برکه‌های پیرسهراب، آزادی، کلانی، درگس، گزمنزل، هوت کت و سد پیشین گسترده شده است.كه به دليل خشكسالي چند ساله و كمبود خوراک اين حيوان با مرغ و ماهي خوراک دهی دستی می شود گاندو بزرگترین خزنده ایران است. تاکنون با طول 3/5 متر هم مشاهده شده است عمر اين گونه كروكوديل از 100 سال بیشتر نمی شود از آنجاییکه این گونه دارای فك كوچك است پوزه كوتاه نامیده می شود و در هر تخم گذاری بيش از 30 تخم مي‌گذارد و خوراكش ماهي، پرندگان آبزي و كنار آبزي است.
بودن گاندو در برکه‌ها و استخرها ترسی برای مردم بومی نمی‌باشد تا جاییکه بچه‌ها در این برکه‌ها شنا کرده و زنان با دل آسودگی در کنار برکه‌ها به شستن دیگ و پوشاک می‌پردازند.
با توجه به جابجایی کم و خونسرد بودن خوراک میانگین گاندو روزانه یک و نیم تا دو کیلوگرم گوشت است.
به گاندو در ایران، تمساح ایرانی نیز گفته می‌شود. زیستگاه بخشی در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر گسترش دارد.
این تمساح دارای پوزه‌ای پهن است که فک بالایی ۱۹ دندان و فک پایینی ۱۵ دندان دارد. در پشت سر و در گردن دو جفت تخته شاخی بزرگ دیده می‌شود. دارای پاهای کوتاه بوده و پنج انگشت دارای ناخنهای بلند در پاهای جلویی و چهار انگشت دارای ناخنهای کوتاه تر در پاهای پسین می باشد. رنگ بیشتربدنش زیتونی تا قهوه‌ای بوده و شکمی بدون پولک و به رنگ سفید متمایل به زرد دارد.
میانگین قد این کروکودیل در نرها ۳ متر و ماده‌ها ۲٫۴۵ متر است. البته نرهای مسن بسیار بزرگتر شده و به ۴ تا ۵٫۵ متر طول و ۵۵۰ کیلوگرم وزن برسند. البته گاندوهای ایران بسیار کم به ۳ متر می‌رسند و بزرگترین گاندو دیده شده ۳٫۶ متر درازا داشته‌است. دم این حیوان که نیمی از درازا بدن آن است، آن‌قدر قدرتمند است که می‌تواند استخوان بدن پستاندار بزرگ پیکر را با ضربه‌ای قوی خرد کند و آرواره‌های وی آن‌چنان قوی است که می‌تواند بزرگترین استخوان‌ها را به‌راحتی خرد کند. از ویژگی‌های دیگر گاندو اسید سیراب بسیار قوی است که این جانور را توانا در گوارش خوراکیهای سخت و سفت می‌کند و همچنین وبودن پرده‌ای بنام Veium Pahatinum در بدن این تمساح که راه اندرآمدن آب به معده را در زمانی که دهان حیوان باز است، می‌بندد.
زمان جفت‌گیری گاندو در اسفندماه و تخم‌گذاری آن در ماه خرداد است. گاندو با کندن گودال عمیقی در جایی که از نم بسنده برخوردار باشد، نزدیک به ۲۰ تا ۳۵ تخم می‌گذارد. ۶۰٪ تخم‌ها پس از ۶۵ روز نوزاد می‌شوند. توله‌ها با درازایی برابر ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر به جهان می‌آیند. خوراک نوزادان از حشره ها و لارو آنها، دوزیستان و لارو آنها و بچه‌ماهی‌ها است، تنها ۵ تا ۱۰٪ نوزادان به سن جفت گیری ۵ تا ۱۰ سالگی می‌رسند و دیگران خوراک پرندگان شکاری و ماهی‌خوار، روباه، شغال، سگ و بزمجه می‌شوند.
بر پایه یک دیدگاه کهن بلوچی ،گاندو تمساح خوش یمن و پاک شمرده می شود و باور بر این است که هر کجا که گاندو هست آب فراوان است
----------------------------------------------
آبشار سمیرم
اگر دوست داريد، صداي خروش آبشاري پرآب در كوهسار را بشنويد و به تماشاي ريزش آب از كوه و لاله‌هاي سرخ واژگون و شكوفه‌هاي رنگارنگ و بستر سبز كنار جوي‌ها بايستيد، به سميرم در استان اصفهان برويد و از آنجا پس از پشت سر گذاشتن راه 5 كيلومتري به كنار آبشار سميرم مي‌رسيد كه از زيباترين و بزرگ‌ترين آبشارهاي ايران است
چشم‌اندازهاي بومی رنگارنگ آنجا در بهار و آغاز تابستان شگفتی آورند در زمستان هم مي‌شود به كنار آبشار رفت و در خلوت آرامش، غرش آبشار را با همه تن شنيد.
دریغ است دلبسته گردشگري در بر و بوم باشيم و آبشار سميرم را نبينيم. آبشار پرشكوه سميرم، آبنماي خود جوش چشم‌نوازي است كه در 5 كيلومتري خاور (شرق) سميرم در 160 كيلومتري جنوب اصفهان قرار گرفته است.
با گذشت از سميرم به سوی خاور (شرق) به آبشار زيباي سميرم مي‌رسيم. اين آبشار گاهي، بلندایی بيش از 70 متر پيدا مي‌كند. آب آبشار از چشمه‌ساران کوه های بالادست آن سرچشمه مي‌گيرد و از بالاي تخته سنگ هموار و بزرگ به بيرون مي‌جهد. پاي آبشار سرزمین سبز پهناوری ساخته شده كه هماهنگي چشمگيري با كوه و آبشار و گياهان و گل‌هاي بومی كوه دارد.
آب و هواي اينجا در بهار و تابستان دلنشین و دل‌نواز است و گردشگران بسیاری را سوی خود می کشاند تا جاییکه در زمستان هم بويژه اگر هوا بسیار سرد نباشد و برف بسیار زمين را نپوشانده باشد، دوستداران بر و بوم (طبیعت) به تماشاي آبشار مي‌شتابند
پایان بهار و سراسر تابستان شايد جايي براي نشستن روي نيمكت‌هاي زمین سبز آبشار پيدا نكنيد و صداي آبشار در سروصداي مردم، بلندای زمستاني‌اش را نداشته باشد؛ ولی در زمستان شماييد و بر و بوم (طبیعت) شگفت‌انگيز پيش‌رويتان و شايد هم چند نفري مانند خودتان آنجا باشند. مي‌گويند آبشار سميرم، عروس زيباي رشته كوه‌هاي زاگرس است.
زاگرس زيبايي‌هاي خيره‌كننده‌اي دارد. شايد يكي از دیدنی ترين آنها همين آبشار باشد. اين آبشار كه آبش به دره نادر می ریزد، در گذشته 75 متر بلندا داشته؛ و در زیر فرسايش در سال‌هاي پشت در پشت به 35 متر كاهش يافته و تنها در سال‌هاي پرآبي دوباره بلندا مي‌گيرد.
ساليان دراز كه شايد هزاران سال باشد، دستمایه شده تا نرمي آب، خراش و شكافي بر سينه كوه بر جای گذارد و آب از اين شكاف بيرون مي‌جهد. همسايگي آبشار و كوه با درختان و همنوايي آنها با پرندگان، درختان و جانوران در آنجا، چشم‌اندازي شگفتی آفرین پديد آورده كه تنها بايد به آنجا رفت و اين همه زيبايي را به چشم دل و شگفتی ديد و اين سخن را بر زبان آورد: خدايا تو را سپاس كه سرزميني زيبا به ما بخشش فرمودي.
................................................................
باغ شاهزاده یا شازده ماهان
باغ شاهزاده یا شازده ماهان كه در دامنه های خراسانی (شمالی) كوه های تیگران در چهار کیلومتری شهر ماهان جای دارد، همچون نگینی زیبا در دل كویر می درخشد
گویند كه چون آگهی مرگ ناگهانی ناصرالدوله را به ماهان بردند، سازنده ای كه سردر ساختمان را به پایان می رساند زمانی که آگهی مرگ او را شنید تغار گچ را كه به دست داشت به دیوار چسباند و خود از چوب بست پائین آمد وفرار کرد که این تغار گچ سال ها همچنان آنجا مانده بود. نمای پایه باغ مانند باغ های کهن ایران دارای دو کاخ با یك رشته آبنما و حوض های به هم پیوسته در میانه است كه آن را یكی از زیباترین باغ های دیدنی ایران ساخته است. کاخ سردر، کاخ شاه نشین و گرمابه بخشهای های گوناگون این باغ را می سازند.کاخ بزرگ نخست مانند ساختمانی دو اشكوبه (طبقه) با ایوان های کمانی و سایه بانی آیینی بوده است. سال ها پیش اشکوب بالایی آن ویران شده كه در سال ۱۳۷۰ به همان گونه نخست (دو اشكوبه) بازسازی شد.در گوشه خاوری (شرقی) باغ و نزدیك کاخ بزرگ گرمابه ای زیبا كه دارای حوضهای آبگرم سنگی و دیوارهای كاشیكاری است، ساخته شده است. گرمابه باغ همزمان با بازسازی ساختمان نخست، بازسازی شده و هم اكنون موزه شده است. در بخش پیشین کاخ بزرگ، حوض بزرگی دارای ۵ فواره هست. این حوض كه آبش از قناتی به نام تیگران سرچشمه می گیرد به پاشویه سنگی دور آن ریخته و از آنجا همانند آبشار روان می شود. در پی گردش آب از دو سمت گلكاری پیاده روها و رد هایی از سروهای بلند، چشم اندازی زیبا را پدید آورده است. مساحت باغ شازده نزدیک پنج هكتار و دارای درختان میوه گوناگون است
منطقه حفاظت شده گاندو
اين سرزمین در آخرین گوشه نیمروز خاوری (جنوب شرقى ) کشور، در درازای مرز ايران و پاکستان گسترده شده است . اين سرزمین از کوه‌هاى کم آب و بيابانى تا رودخانه سرباز در بلوچستان گسترده شده است. سرزمین یاد شده ، زیستگاه تمساح تالابى ايرانى است که در آبگيرهایی با گودی کم در دنباله رودخانه زندگى مى‌کند. اين حيوان در زمان خشکى تا چند متر در زير آبگيرها نقب زده و در درون آنها زندگى مى‌کند همچنين گونه ی ویژه رودخانه‌اى اين سرزمین توان زندگى گونه ای ماهى شگفت انگیز به نام ماهى گِل خور با نام علمى Perio phthalinuse فراهم آورده است که توانایی زيست در آبهایی با ژرفا کم و بستر گِلى رودخانه‌ها را دارد.
جانداران این سرزمین : جبير، سنجاب نخلى شمالى، راسوى خاکستر هندى، هوبره، دراج، سوسمار و نيز بسيارى از گونه های پرندگان که ویژه شبه قاره هند مى‌باشد
گاندو، كروكوديل شادابي
بودن گاندو در برکه‌ها و استخرها ترسی برای مردم بومی نمی‌باشد تا جاییکه بچه‌ها در این برکه‌ها شنا کرده و زنان با دل آسودگی در کنار برکه‌ها به شستن دیگ و پوشاک می‌پردازند.
با توجه به جابجایی کم و خونسرد بودن خوراک میانگین گاندو روزانه یک و نیم تا دو کیلوگرم گوشت است.
به گاندو در ایران، تمساح ایرانی نیز گفته می‌شود. زیستگاه بخشی در چابهار و بخش دیگر آن در شهرستان ایرانشهر گسترش دارد.
این تمساح دارای پوزه‌ای پهن است که فک بالایی ۱۹ دندان و فک پایینی ۱۵ دندان دارد. در پشت سر و در گردن دو جفت تخته شاخی بزرگ دیده می‌شود. دارای پاهای کوتاه بوده و پنج انگشت دارای ناخنهای بلند در پاهای جلویی و چهار انگشت دارای ناخنهای کوتاه تر در پاهای پسین می باشد. رنگ بیشتربدنش زیتونی تا قهوه‌ای بوده و شکمی بدون پولک و به رنگ سفید متمایل به زرد دارد.
میانگین قد این کروکودیل در نرها ۳ متر و ماده‌ها ۲٫۴۵ متر است. البته نرهای مسن بسیار بزرگتر شده و به ۴ تا ۵٫۵ متر طول و ۵۵۰ کیلوگرم وزن برسند. البته گاندوهای ایران بسیار کم به ۳ متر می‌رسند و بزرگترین گاندو دیده شده ۳٫۶ متر درازا داشته‌است. دم این حیوان که نیمی از درازا بدن آن است، آن‌قدر قدرتمند است که می‌تواند استخوان بدن پستاندار بزرگ پیکر را با ضربه‌ای قوی خرد کند و آرواره‌های وی آن‌چنان قوی است که می‌تواند بزرگترین استخوان‌ها را به‌راحتی خرد کند. از ویژگی‌های دیگر گاندو اسید سیراب بسیار قوی است که این جانور را توانا در گوارش خوراکیهای سخت و سفت می‌کند و همچنین وبودن پرده‌ای بنام Veium Pahatinum در بدن این تمساح که راه اندرآمدن آب به معده را در زمانی که دهان حیوان باز است، می‌بندد.
زمان جفت‌گیری گاندو در اسفندماه و تخم‌گذاری آن در ماه خرداد است. گاندو با کندن گودال عمیقی در جایی که از نم بسنده برخوردار باشد، نزدیک به ۲۰ تا ۳۵ تخم می‌گذارد. ۶۰٪ تخم‌ها پس از ۶۵ روز نوزاد می‌شوند. توله‌ها با درازایی برابر ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر به جهان می‌آیند. خوراک نوزادان از حشره ها و لارو آنها، دوزیستان و لارو آنها و بچه‌ماهی‌ها است، تنها ۵ تا ۱۰٪ نوزادان به سن جفت گیری ۵ تا ۱۰ سالگی می‌رسند و دیگران خوراک پرندگان شکاری و ماهی‌خوار، روباه، شغال، سگ و بزمجه می‌شوند.
بر پایه یک دیدگاه کهن بلوچی ،گاندو تمساح خوش یمن و پاک شمرده می شود و باور بر این است که هر کجا که گاندو هست آب فراوان است
----------------------------------------------
آبشار سمیرم
اگر دوست داريد، صداي خروش آبشاري پرآب در كوهسار را بشنويد و به تماشاي ريزش آب از كوه و لاله‌هاي سرخ واژگون و شكوفه‌هاي رنگارنگ و بستر سبز كنار جوي‌ها بايستيد، به سميرم در استان اصفهان برويد و از آنجا پس از پشت سر گذاشتن راه 5 كيلومتري به كنار آبشار سميرم مي‌رسيد كه از زيباترين و بزرگ‌ترين آبشارهاي ايران است
دریغ است دلبسته گردشگري در بر و بوم باشيم و آبشار سميرم را نبينيم. آبشار پرشكوه سميرم، آبنماي خود جوش چشم‌نوازي است كه در 5 كيلومتري خاور (شرق) سميرم در 160 كيلومتري جنوب اصفهان قرار گرفته است.
با گذشت از سميرم به سوی خاور (شرق) به آبشار زيباي سميرم مي‌رسيم. اين آبشار گاهي، بلندایی بيش از 70 متر پيدا مي‌كند. آب آبشار از چشمه‌ساران کوه های بالادست آن سرچشمه مي‌گيرد و از بالاي تخته سنگ هموار و بزرگ به بيرون مي‌جهد. پاي آبشار سرزمین سبز پهناوری ساخته شده كه هماهنگي چشمگيري با كوه و آبشار و گياهان و گل‌هاي بومی كوه دارد.
آب و هواي اينجا در بهار و تابستان دلنشین و دل‌نواز است و گردشگران بسیاری را سوی خود می کشاند تا جاییکه در زمستان هم بويژه اگر هوا بسیار سرد نباشد و برف بسیار زمين را نپوشانده باشد، دوستداران بر و بوم (طبیعت) به تماشاي آبشار مي‌شتابند
پایان بهار و سراسر تابستان شايد جايي براي نشستن روي نيمكت‌هاي زمین سبز آبشار پيدا نكنيد و صداي آبشار در سروصداي مردم، بلندای زمستاني‌اش را نداشته باشد؛ ولی در زمستان شماييد و بر و بوم (طبیعت) شگفت‌انگيز پيش‌رويتان و شايد هم چند نفري مانند خودتان آنجا باشند. مي‌گويند آبشار سميرم، عروس زيباي رشته كوه‌هاي زاگرس است.
زاگرس زيبايي‌هاي خيره‌كننده‌اي دارد. شايد يكي از دیدنی ترين آنها همين آبشار باشد. اين آبشار كه آبش به دره نادر می ریزد، در گذشته 75 متر بلندا داشته؛ و در زیر فرسايش در سال‌هاي پشت در پشت به 35 متر كاهش يافته و تنها در سال‌هاي پرآبي دوباره بلندا مي‌گيرد.
ساليان دراز كه شايد هزاران سال باشد، دستمایه شده تا نرمي آب، خراش و شكافي بر سينه كوه بر جای گذارد و آب از اين شكاف بيرون مي‌جهد. همسايگي آبشار و كوه با درختان و همنوايي آنها با پرندگان، درختان و جانوران در آنجا، چشم‌اندازي شگفتی آفرین پديد آورده كه تنها بايد به آنجا رفت و اين همه زيبايي را به چشم دل و شگفتی ديد و اين سخن را بر زبان آورد: خدايا تو را سپاس كه سرزميني زيبا به ما بخشش فرمودي.
................................................................
باغ شاهزاده یا شازده ماهان
باغ شاهزاده یا شازده ماهان كه در دامنه های خراسانی (شمالی) كوه های تیگران در چهار کیلومتری شهر ماهان جای دارد، همچون نگینی زیبا در دل كویر می درخشد
احمدعلی خان وزیری در کتاب تاریخ كرمان پیرامون این باغ نوشته: باغ ناصریه را محمدحسن خان سردار ساخت و کاخ آن را ناصرالدوله ساخت.در این كتاب آمده است: این باغ كه امروز باغ شاهزاده نامیده شده است و در نیم فرسنگی ماهان ساخته شده بدست عبدالحمید میرزا فرمانفرما فرمانروای كرمان در پایان دوره قاجاریه ساخته شده است. فرمانفرما برای ساختن این باغ از گوشه و کنار كرمان كارگر گرفت و بسیاری از توانایان در ساختن آن به زور كمك كردند تاجاییکه نهال درخت ها را نیز از هر گوشه ای آوردند
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر
قبلیلثیلثقلقثلقلفلل